بررسی تغییرات موقعیت مکانی و تنوع گونه ای جنگل های زاگرس بر اثر تخریب جوامع محلی (مطالعه موردی: جنگل های قلعه گل خرم آباد)

به منظور مدیریت صحیح جنگل، بررسی تغییرات ایجاد شده بر اثر فرایندهای طبیعی و دخالت¬های بشر ضروری می¬باشد. در این تحقیق، با استفاده از شاخص¬های کلارک و ایوانز و زاویه یکنواخت تغییرات موقعیت مکانی درختان و با استفاده از شاخص های آمیختگی و شانون-وینر تغییرات تنوع گونه¬ای درختان جنگل¬های قلعه گل خرم¬آباد، قبل و بعد از تخریب مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، با استفاده از آماربرداری صد در صد در محدوده¬ای به وسعت 32 هکتار که در برگیرنده سه منطقه نزدیک به جاده، تپه و دشت می¬باشد، وضعیت فعلی جنگل مذکور بررسی شد. سپس با در نظر گرفتن درختان قطع شده (وضعیت پیش از تخریب) موقعیت مکانی و تنوع گونه¬ای درختان بررسی و با وضعیت فعلی منطقه مورد مطالعه مقایسه شد. مقادیر شاخص کلارک و ایوانز قبل و بعد از قطع به ترتیب برابر با 43/0 و80/0 محاسبه شد که نشان¬دهنده¬ تغییر موقعیت مکانی از حالت کپه¬ای به حالت مابین تصادفی و کپه¬ای می¬باشد. همچنین میانگین شاخص زاویه یکنواخت قبل و بعد از قطع به ترتیب برابر با 50/0 و 47/0 محاسبه شد که نشان دهنده¬ی چیدمان تصادفی درختان همسایه در هر دو حالت می¬باشد. میانگین شاخص آمیختگی قبل و بعد از تخریب به ترتیب برابر با 05/0و 06/0 محاسبه شد که نشان دهنده¬ی افزایش بسیار اندک اختلاط می¬باشد. همچنین نتایج حاصل از شاخص شانون-وینر قبل از قطع برابر با 23/0 و بعد از قطع برابر با 25/0 محاسبه شد، که این شاخص نیز افزایش بسیار اندک تنوع گونه¬ای را نشان می¬دهند. در ادامه، موقعیت مکانی و تنوع گونه¬ای سه منطقه مجاور با جاده، تپه و دشت به تفکیک بررسی و مقایسه شد. نتایج حاصل از این شاخص¬ها می¬تواند برای تعیین میزان تغییرات بوجود آمده بر اثر فرایندهای طبیعی و دخالت¬های بشر مورد استفاده قرار گیرند.